Ga naar de inhoud

Weerstand

weerstand

Weerstand is erg belangrijk om niet (snel) ziek te worden. Vooral in de winter zijn veel mensen ziek, maar als je afweersysteem op orde is wordt je veel minder snel ziek Echt wat kan je doen om deze op peil te houden? Een griepprik? Extra vitamines? Of iets anders? Hieronder zal het uitgelegd worden.

Weerstand

In miljoenen jaren hebben we afweer ontwikkeld tegen ziekteverwekkers. Special immuuncellen reizen rond in ons bloed en lymfevaten of zitten ‘klaar’ in weefsels om in actie te komen tegen een binnengedrongen bacterie of virus. De eerste afweer is snel. De tweede laag afweer zijn de B- en T-cellen.

B-cellen maken antistoffen tegen de ziekteverwekker en T-cellen helpen direct om de ziekteverwekker op te ruimen. Deze cellen komen dus later in actie, maar bouwen wél geheugen op. Deze geheugencellen blijven na infectie in het lichaam aanwezig, klaar om de bacterie of het virus meteen te doden als het weer langskomt. Bij een vaccin worden de B- en T- cellen tegen een bepaalde ziekteverwekker geactiveerd en maak je er ook antistoffen tegen aan.

Zelf invloed uitoefenen op je weerstand

Je kan ook zelf invloed uitoefenen op je weerstand. Zolang er geen sprake is van een ziekteverwekker, is je immuunsysteem in rust. Dat is de gewenste toestand. Bij ziektes als reuma en diabetes gaat het mis; dan wordt het afweersysteem actief en valt het ook voortdurend sommige eigen cellen aan. Als je flink overgewicht hebt, zien we dat je immuunsysteem ook in je hele lichaam ‘aan’ gaat, de afweercellen komen in chronische staat van paraatheid. Bij obesitas zie je bijvoorbeeld dat bepaalde ontstekingswaarden in het bloed verhoogd zijn. Dat is op termijn schadelijk voor het functioneren van het lichaam. Wil je je weerstand deze winter zelf een handje helpen, probeer dan om je BMI (Body Mass Index) op gezond niveau te brengen of te houden. Dit doe je door gezond te eten en voldoende te bewegen. Het is niet voor iedereen even makkelijk, maar het werkt wel. Een gezond gewicht helpt je weerstand.

Weerstand en griep

Besmetting met een griepvirus is niet te voorkomen met een gezonde leefstijl of goede weerstand. Maar met gezond eten, genoeg slapen en regelmatig bewegen, blijft je algehele weerstand zo hoog mogelijk. Je lichaam is beter in staat om ziekmakende bacteriën en virussen te bestrijden. Een griepprik vermindert je weerstand niet. De griepprik beschermt tegen griep, niet tegen andere virussen.

Bewegingsbooster voor je weerstand

Of je nou een work-out doet met gewichtjes, op een crosstrainer peddelt of een paar keer per week wandelt, het is allemaal goed voor je immuunsysteem. Dat wil zeggen: als je regelmatig intensief beweegt. Niet overdrijven, maar regelmatig bewegen. “Of méér en intensief bewegen nog beter is, is vooralsnog niet hard gemaakt. Er is wél aangetoond dat sporters die het uiterste van hun lichaam vergen, hun afweer onder druk zetten. Matig intensief bewegen zorgt voor een verhoogde hartslag en dus voor een versnelde ademhaling. Je kunt nog nét een gesprekje voeren zonder buiten adem te raken. Met stevig doorwandelen verbruikt het lichaam drie keer zoveel energie als in rust, met fietsen 5,8 keer.

Griepprik

Als je de griepprik krijgt, reageert je lichaam door afweerstoffen te maken tegen het virus. Het duurt twee weken om voldoende afweerstoffen te maken. Daardoor wordt de kans op griep kleiner. De prik werkt het best als je een goede weerstand hebt. Het kan zijn dat je toch griep krijgt. De griepprik zorgt ervoor dat je minder ernstig ziek wordt. Mensen met een verminderde weerstand maken weliswaar minder afweerstoffen aan, maar zijn door de prik wel beter beschermd tegen ernstige ziekte of zelfs sterfte.

De griepprik is extra belangrijk voor risicogroepen: ouderen van boven de zestig jaar, mensen met diabetes, met long- en hartziekten of met een verminderde weerstand vanwege medicijngebruik en mensen uit de zorg die in contact komen met de risicogroepen.

Bruistabletje voor je afweer

Vooral vitamine C en D helpen je immuunsysteem een handje; ze ondersteunen de afweer van het lichaam. In Nederland heeft niemand met een normaal, gevarieerd voedingspatroon gebrek aan vitaminen (behalve vitamine D). Ook niet in de winter! Bijslikken mag, voor een deel. Voorkomen doe je het er niet mee, maar er zijn aanwijzingen dat er een grote dosis (1000 mg) vitamine C bijdraagt aan een sneller herstel van griep. Als je vitamine C in hoge dosering slikt, plas je het ’teveel’ weer uit. Maar slik niet in het wilde weg. Multivitaminen bevatten doorgaans een teveel aan vitamine B6, waarvan je lichaam schadelijke gevolgen kan ondervinden.

Met een grote dosis vitamine C zou griep sneller verdwijnen

Vitamine D

Een tekort aan vitamine D kan je afweer schaden. Ons lichaam maakt vitamine D aan zodra we in de zon zijn. In de winter is dat vaak te weinig. Vooral ouderen (vrouwen boven de 50, mannen boven de 70 jaar) en mensen met een donkere huidskleur wordt geadviseerd bij te slikken.

Tips voor je weerstand

  • Doe minstens 150 minuten per week aan matig intensieve inspanning. Verspreid dat over diverse dagen.
  • Doe minstens 2x per week spier- en botversterkende activiteiten. Ouderen kunnen deze combineren met balansoefeningen. Dit kunnen statische of dynamische oefeningen zijn, staand of zittend. Niet alleen specifieke oefeningen dragen bij aa nde balans: ook ballet, tal chi en yoga helpen die te verbeteren.
  • En, misschien wel de allerbelangrijkste richtlijn: voorkom de hele dag stilzitten.

Bacteriën in je darmen

De bacteriën in je darmen, het microbioom, helpen met de verwerking van voedingsstoffen. Bepaalde soorten lijken een gunstig effect te hebben op het immuunsysteem. Let daarom op wat je éét: volkorenproducten, groente en fruit – vezelrijke voeding.