Als je misofonie hebt, ervaar je extreme gevoelens van woede of walging bij het horen van onschuldige geluiden. Vaak zijn dat geluiden die iemand anders maakt met de mond of keel. Denk aan kauwen, smakken, slikken, kuchen, gapen en ademhalen. Maar ook allerlei andere geluiden kunnen misofonie opwekken, zoals het tikken op een toetsenbord of klikken met een pen.
Je bent de hele tijd gespitst op het geluid, ondanks dat je het eigenlijk niet wilt horen. Dat is een kenmerk van misofonie.
Triggers
Bijna iedereen ergert zich weleens aan eetgeluiden. Meestal is dat geen misofonie. Voor iemand met misofonie zijn bepaalde geluiden zo ondraaglijk dat van tevoren de spanning al oploopt. Bijvoorbeeld bij het vooruitzicht van een gezamenlijke maaltijd. Je kunt je dan nauwelijks op andere dingen concentreren en wilt het liefst niet aan tafel gaan. Je kampt niet alleen met een enorme ergernis, je kunt zelfs gewelddadige gedachten heb ben. Vaak juist bij degenen van wie je het meest houdt. Als iemand een appel eet, denk je dan bijvoorbeeld: “Ik druk die appel door je keel!” Het is heel naar om die agressie bij jezelf op te merken. Geluiden die woede of walging oproepen worden triggers genoemd.
Triggers bij misofonie gaan vaak gepaard met een gevoel van machtloosheid. Belangrijk is om hulp te zoeken als de misofonie je sterk belemmert in het dagelijks leven. Als je dingen niet meer doet die je voorheen wel graag deed, is het belangrijk om dat met de huisarts te
bespreken.
Wie misofonie heeft, probeert vaak de triggergeluiden te maskeren. Bijvoorbeeld door de radio of afzuigkap aan te zetten tijdens het eten. Winterberg: ‘Wij eten thuis altijd voor de televisie. Dat vind ik eigenlijk ongezellig, maar het is de enige manier waarop we plezierig kunnen eten. Op een ander moment nemen we onze dag met elkaar door. Goed slapen, voldoende bewegen en rust nemen zijn belangrijk in de strijd tegen overgevoeligheid voor geluiden. Als je goed in je vel zit, kun je meer hebben. Dat geldt voor iedereen.
Afleiding zoeken kan ook helpen. ‘Doe bijvoorbeeld een woordspelletje aan tafel. Of tel bij het televisiekijken hoeveel brillen er voorbij
komen. Dan ben je daar mee bezig en let je minder op geluiden. lemand met misofonie bewust blootstellen aan de geluiden die hij of zij haat, helpt niet. Toch moet je ze ook niet altijd vermijden. Dat kan ervoor zorgen dat je steeds minder geluid tolereert Ze denkt wel dat het goed is om met je omgeving te bespreken dat je lijdt aan misofonie. Sommige van mijn cliënte houden een presentatie of spreekbeurt over hun aandoening. Dat kweekt begrip.
Misofonie kan je leven knap lastig maken. Gelukkig zijn er therapieën die de klachten kunnen verminderen.
Hoe ontstaat misofonie?
De kennis over misofonie is nog beperkt. Zo weten we nog niet precies hoe het ontstaat. Duidelijk is wel dat misofonie zeer belastend kan zijn, zowel voor de persoon zelf als voor zijn naasten. We zien misofonie als een psychische aandoening, maar hij staat nog niet in de DSM-5, het handboek van de psychiater. In die zin is de ziekte nog niet officieel erkend. De klachten beginnen vaak al in de kinderjaren. Soms zelfs bij kinderen van zes of zeven jaar oud. Vaak begint het aan de eettafel. opeens ergert een kind zich aan eetgeluiden van bijvoorbeeld zijn vader of moeder. Later kan de ergernis zich uitbreiden naar andere geluiden. Kinderen met misofonie kunnen agressieve gedachten hebben richting hun gezinsleden. Ze voelen zich daar vaak schuldig over. Soms uiten ze hun irritatie door te roepen dat iemand moet ophouden met die geluiden. Of ze gaan diegene nadoen. Het komt voor dat ze later ook last hebben van dezelfde soort geluiden van anderen, bijvoorbeeld klasgenoten. Maar vaak hebben ze buitenshuis minder last van misofonie dan in het eigen gezin
Welke behandeling wordt het vaakst toegepast?
Bij misofonie is cognitieve gedragstherapie de meest gegeven behandeling. Deze behandeling is ook het best onderzocht en is vaak succesvol. We pakken hiermee gericht de symptomen van misofonie aan. Cognitieve gedragstherapie vindt vooral plaats in groepen, omdat er dan meteen contact is met lotgenoten. Dat werkt positief. Er zijn patiënten van 60 jaar of ouder die aangeven dat zij al vanaf hun 10e klachten hebben. Ze zijn ongelofelijk blij dat ze eindelijk de erkenning krijgen dat ze niet de enigen zijn die hier last van hebben.
Kort samengevat is Misofonie:
- Extreme reacties: Een ontploffing in je hoofd
Misofonie betekent dat je bepaalde geluiden haat. Degenen die het hebben, beschrijven misofonie als een ontploffing in hun hoofd. Ze hebben er geen controle over en de ontploffing’ kan gepaard gaan met woede-uitbarstingen. Schuldgevoelens komen vaak voor, omdat je beseft dat je reactie overdreven is en de omgeving er ook onder kan lijden. - Mogelijke oorzaak: Minder goede filtering
Het Amsterdam UMC keek met elektroencefalografie (EEG) hoe de hersenen automatisch geluiden filteren die via de oren binnenkomen. Bij misofonie patiënten lijkt deze filtering minder goed te verlopen dan bij anderen. Dit leidt mogelijk tot overprikkeling.
Die overprikkeling zou vervolgens de hevige emoties kunnen veroorzaken die misofonie kenmerken. - Misokinesie: Friemelen en schommelen
Naast misofonie komt misokinesie voor. Dat betekent dat je woede of walging voelt bij het zien van bewegingen die steeds worden herhaald. Denk aan het ritmisch meeknikken op muziek, schommelen van een been of friemelen aan een voorwerp. De aandoeningen misofonie en misokinesie gaan regelmatig samen.